Déwata Nawa Sangha
Dewata Nawa Sangha inggih punika sanga utawi sia sané nguasanin mata angin ring konsep Agama Hindu Dharma ring Bali. Sia sang sané nguasanin punika Déwa Siwa sané kaiterin olih ulu utawi kutus Déwa sané lianan. Diagram surya sané magambaran Déwata Nawa Sangha wénten taler ring Surya Majapahit, niasa utawi lambang ring Karatuan Majapahit.
Pahpahan Déwata Nawa Sangha uah
Arah | Kaja | Kaja Kangin | Kangin | Kelod Kangin | Kelod | Kelod Kauh | Kauh | Kaja Kauh | Tengah |
Dewa | Wisnu | Sambhu | Iswara | Mahéswara | Brahma | Rudra | Mahadéwa | Sangkara | Siwa |
Shakti | Sri | Mahadéwi | Uma | Lakshmi | Saraswati | Samodhi | Sachi | Rodri | Durga |
Senjata | Chakra | Trisula | Bajra | Dupa | Gada | Moksala | Nagapasa | Angkus | Padma |
Wahana | Garuda | Wilmana | Gajah | Merak | Angsa | Kebo | Naga | Singa | Lembu |
Warna | Selem | Béru | Putih | Dadu | Barak | Kudrang | Kuning | Gadang | Pancawarna |
Bhuta | Taruna | Pelung | Jangkitan | Dadu | Langkir | Jingga | Lembu Kanya | Gadang | Tiga Sakti |
Aksara | A | Wa | Sa | Na | Ba | Ma | Ta | Si | I / Ya |
Urip | 4 | 6 | 5 | 8 | 9 | 3 | 7 | 1 | 8 |
Triwara | Beteng | - | Kajeng | - | Pasah | - | - | - | - |
Caturwara | - | Sri | Laba | Jaya | Menala | - | - | - | - |
Pancawara | Wage | - | Umanis | - | Pahing | - | Pon | - | Kliwon |
Sadwara | - | Aryang | Urukung | Paniron | Was | Maulu | Tungleh | - | - |
Saptawara | Soma | Sukra | Redite | Wraspati | Saniscara | Anggara | Buddha | - | - |
Astawara | Uma | Sri | Indra | Guru | Yama | Rudra | Brahma | Kala | - |
Sangawara | Urungan | Tulus | Dadi | Dangu | Jangur | Gigis | Nohan | Ogan | Erangan |
Wuku | Ukir, Dungulan, Tambir, Wayang |
Kulantir, Kuningan, Medangkungan, Kulawu |
Tolu, Langkir, Matal, Dukut |
Gumbreg, Medangsia, Uye, Watugunung |
Wariga, Pujut, Menail |
Warigadian, Pahang, Prangbakat |
Sinta, Julungwangi, Krulut, Bala |
Landep, Sungsang, Merakih, Ugu |
- |
Sasih | Kasa | Karo, Katiga | Kapat | Kalima, Kanem | Kapitu | Kaulu, Kasanga | Kedasa | Jyesta, Sadha | - |
Bhuwana Alit |
Ampru | Ineban | Pepusuh | Peparu | Hati | Usus | Ungsilan | Limpa | Tumpuking hati |
Wisnu uah
Dewa Wisnu merupakan penguasa arah utara (Uttara), bersenjata Chakra Sudarshana, wahananya (kendaraan) Garuda, shaktinya Dewi Sri, aksara sucinya "Ang"(disingkat "A"), di Bali dia dipuja di Pura Puseh.
Sambhu uah
Déwa Sambhu pinaka panguasa panguasa Kalér kangin (Ersanya), masanjata Trisula, mawahana (kendaraan) Wilmana, shakti nyané Déwi Mahadéwi, aksara suci nyané "Wa", ring Bali ida kapuja ring Pura Besakih.
Iswara uah
Déwa Iswara punika panguasa sisi kangin (Purwa), masanjata Bajra, wahana nyané (kendaraan) gajah Airavata, shakti nyané D3wi Uma, aksara suci inucap "Sa", ring Bali ida kapuja ring Pura Lempuyang Luhur.
Mahéswara uah
Déwa Mahéswara pinaka panguasa sisi kelod kangin (Gneyan), masanjata Dupa, mawahana (kendaraan) merak, shakti nyané Déwi Lakshmi, aksara suci nyané "Na", ring Bali ida kapuja ring Pura Goa Lawah.
Brahma uah
Déwa Brahma pinaka panguasa sisi kelod (Daksina), masanjata Gada, mawahana (kendaraan) angsa, shakti nyané Déwi Saraswati, aksara suci nyané "Ba", ring Bali ida kapuja ring Pura Andakasa.
Rudra uah
Dewa Rudra merupakan penguasa arah barat daya (Nairiti), bersenjata Moksala, wahananya (kendaraan) kerbau, shaktinya Dewi Samodhi/Santani, aksara sucinya "Ma", di Bali dia dipuja di Pura Uluwatu.
Mahadewa uah
Dewa Mahadewa merupakan penguasa arah barat (Pascima), bersenjata Nagapasa, wahananya (kendaraan) Naga, shaktinya Dewi Sanci, aksara sucinya "Ta", di Bali dia dipuja di Pura Luhur Batukaru.
Sangkara uah
Déwa Sangkara pinaka panguasa sisi kaja kauh (Wayabhya), masanjata Angkus/Duaja, wahana nyané (kendaraan) singa, shaktinya Déwi Rodri, aksara sucinya "Si", ring Bali ida kapuja ring Pura Pucak Mangu.
Siwa uah
Dewa Siwa merupakan penguasa arah tengah (Madhya), bersenjata Padma, wahananya (kendaraan) Lembu Nandini,senjata Padma shaktinya Dewi Durga (Parwati), aksara sucinya "I" dan "Ya", di Bali dia dipuja di Pura Pusering Jagat.
Suratan matopik agama Hindu puniki kantun rintisan. Ida dané dados nulung Wikipedia tekén uah miwah nyuratang liyanan. |