Pura Lingsar kawangun olih Anak Agung Ngurah ring warsa 1714, magenah 15 km saking Mataram.[1] Lingsar punika mawit saking basa Sasak sané mearti prabaina saking Hyang Widhi utawi Tuhan, ring wewidangan ipun kawéntenang kelebutan, sané kasakralang olih Krama Sasak, sané manutin Wetu Telu (sinkretisme Islam miwah kapercayaan asli Sasak).[2]

Pura Lingsar
Kori agung jaba téngah ring warsa 1910 - 1925
Peta
Inpormasi umum
TipePura
Pakem UndagiBali
GenahSelagalas, Sandubaya, Kota Mataram, Nusa Tenggara Barat
MargiJalan Gora 2, Selagalah, Cakranegara, Lombok Barat, Nusa Tenggara Barat
NegaraIndonésia
Koordinat8°34′32.91″S 116°10′48.49″E / 8.5758083°S 116.1801361°E / -8.5758083; 116.1801361Koordinat: 8°34′32.91″S 116°10′48.49″E / 8.5758083°S 116.1801361°E / -8.5758083; 116.1801361
Estimasi puputAbad ka-17

Wangunan uah

Dumun jimbar wewidangan nyané 40,000 m², sané mangkin kasisayang antuk atengan nyané, ring kompleks punika kewéntenang kalih wangunan religi inggih punika Pura miwah Kemaliq, kawéntenang tigang telaga ageng taler pesiraman lanang.[3]

Piodalan uah

Piodalan ring Pura Lingsar kawéntenang ring purnamaning sasih kaenem utawi purnamaning sasih kepitu ring pinanggal Sasak.[2] Ring piodalan punika kawéntenang Perang Tipat taler bebalihan Baris Batek sané kairing olih kendang beleq[4]

Baris Batek uah

 
Mendak pesaji ring warsa 1929

Ring piodalan punika kawéntenang mendak pesaji, banten ipun kairing ngeranjing ka pura, ring ajeng ipun kawéntenang Baris Batek, sané nganggén kuaca Tentara Belanda, pragina ipun mebasa Belanda nanging ngangen logat sasak, pragina ipun kairing olih kendang beleq.[2][4][5]

Perang Tipat uah

Perang tipat punika kemargiang olih krama Hindu miwah Muslim, perang punika mesenjata tipat. Perang punika kamargian risampuné kekalih krama sampun puput maturan, tipat punika kalempar ke krama sané liané saking kalih krama ipun.[6] Risampun perang punika usan, tipat punika karereh olih kalih krama, kadadosang rabuk ring uma nyané.[2]

Pustaka uah

  1. "Pura Lingsar" (ring Inggris). Lonely Planet. Kaaksés 27 December 2019.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Sudadi (2019), Keunikan Pura Lingsar (ring Indonesia), Penerbit Duta, ISBN 9786232390225
  3. Bagian Proyek Pembinaan Permuseuman Nusa Tenggara Barat (1997). Peninggalan sejarah dan kepurbakalaan Nusa Tenggara Barat (ring Indonesia). Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, Kantor Wilayah Propinsi Nusa Tenggara Barat, Bagian Proyek Pembinaan Permuseuman Nusa Tenggara Barat. pp. 47–55.
  4. 4,0 4,1 Karda, Madé (2015). "Fenomena Kemaliq Lingsar Analisis Wetu Telu (Kajian) Perspektif Budaya" (PDF). Media Bina Ilmiah (ring Indonesia). ISSN 1978-3787. Kaarsipin saking versi asli (PDF) tanggal 2019-06-17. Kaaksés 2020-01-19.
  5. "Tari Batek Baris" (ring Indonesia). Antara News. Kaaksés 28 December 2019.
  6. "Perang Topat, 'Perang' Pemersatu Islam dan Hindu di Lombok" (ring Indonesia). CNN Indonésia. Kaaksés 28 December 2019.