Tipat silih tunggil sanganan kalablab sané kekaryanin saking anyaman busung selanturnyané kadagingin baas. Sanganan puniki khas Asia Kelod-Kangin, sekadi Indonésia, Malaysia, Brunei, taler Singapura. Ring Filipina wénten sanganan bugnoy, pekaryan ipun sekadi tipat sakéwanten anyaman ipun metiosan.[2]

Tipat
Tipat lebeng sané kasajiang ring duur piring.
Wastan sané tiosancingak ring betén
SajianHidangan utama
Mawit saking Indonésia
Wawengkon utawi wewidanganAsia Tenggara Maritim
Pekarya olihMasyarakat Jawa-Melayu
Suhu penyajianHangat utawi temperatur ruangan
Lakaran utamaNasi sané kekaryanin ring anyaman busung
VariasiKetupat pulut, ketupat daun palas, lepet
Énergi ajengan
(per serving)
Tipat medué 0.088[1] kcal
Inpormasi liyananUmum disajikan saat hari raya Idulfitri dan Lebaran Ketupat

Tipat wantah kabudayaan saking pertanian padi Austronesia, sekadi puso Filipino, nentén sekadi ring Melayu taler Jawi sané kepatok ring wentuk umum berlian, ring Filipina[3] taler Bali kakreasi antuk anyaman kéngguh sekadi wentuk bintang taler wentuk beburon.[4] Wentuk versi oktahedron kewastanin atupat sadurungné wénten ring Guam aab pra-kolonial, sadurung pertanian padi kuna ring nusa punika kagingsirang antuk jagung sané kebakta wangsa Spanyol.[5][6]

Wastan lokal uah

Wastan tipat ring basa lokal, luiripun;

Lelintihan uah

Rianti miwah sawitra (2018) ngadatrayang tipat kauningayang olih Sunan Kalijaga ring abad ka-15 utawi ka-16, keanggén sanganan ri kala Idul Fitri.[7] Ring Bali tipat kauningin sampun keanggén ring bebantenan ri tatkala Galungan miwah Kuningan, kadartayang ring Purana Bali Dwipa, sané kapertama kalaksanayang ring warsa 889 utawi Saka 804, taler kekawitin malih ring Pamréntahan Sri Jayakasunu.[8] Mawit saking Historia, tipat sampun dados kabudayaan ring aab Majapahit parlambang kemakmuran saking Déwi Sri taler dados parlambang kemakmuran ring kabudayaan Sunda miwah Bali.[9]

Sesorohan uah

Ring Bali isi tipat metiosan sareng sané umum kauningin, nenten kadagingin baas kemanten, tipat prasida kaisinin taluh, injin, miwah sané liyané, wénten sané nenten kadagingin taler wénten sané nenten kelablab.

Sesorohan tipat ring Bali inggih punika:[10][11][12][13]

  1. Tipat Bagia
  2. Tipat Blayag
  3. Tipat Cakra
  4. Tipat Dampulan
  5. Tipat Gatép
  6. Tipat Gong
  7. Tipat Kedis
  8. Tipat Kukur
  9. Tipat Krosok
  10. Tipat Lelasan
  11. Tipat Lepas
  12. Tipat Nasi/Kélanan
  13. Tipat Pandawa
  14. Tipat Sari
  15. Tipat Sidayu
  16. Tipat Sidakarya
  17. Tipat Sidapurna
  18. Tipat Sirikan
  19. Tipat Taluh
  20. Tipat Tulud

Galéri uah

Pustaka uah

  1. "Homemade - Ketupat". My Fitness Pal. Kaarsipin saking versi asli tanggal 2020-06-11. Kaaksés 2020-06-11.
  2. Almario, Virgilio, et al. 2010. UP Diksiyonaryong Filipino, 2nd ed. Anvil: Pasig.
  3. Nocheseda, Elmer I. (2011). "The Art of Pusô: Palm Leaf Art in the Visayas in Vocabularios of the Sixteenth to the Nineteenth Centuries" (PDF). Philippine Studies. 59 (2): 251–272.
  4. Mastini, A.A.Sagung (2013), Reringgitan & Anyaman Janur dan Lontar dalam Rangkaian Bunga, Gramedia Pustaka Utama, p. 37-41, ISBN 9792299343
  5. Cunningham, Lawrence J. (1992). Ancient Chamorro Society. Bess Press. p. 140. ISBN 9781880188057.
  6. Hunter-Anderson, Rosalind; Thompson, Gillian B.; Moore, Darlene R. (1995). "Rice As a Prehistoric Valuable in the Mariana Islands, Micronesia". Asian Perspectives. 34 (1): 69–89. JSTOR 42928340.
  7. Rianti, Angelina; E.Novenia, Agnes; Christopher, Alvin; Lestari, Devi; K.Parassih, Elfa (March 2018), "Ketupat as traditional food of Indonésian culture", Journal of Ethnic Foods (ring Inggris), 5 (1): 4-9, doi:10.1016/j.jef.2018.01.001
  8. Yonada Nancy (24 July 2019), Sejarah Hari Raya Galungan & Maknanya bagi Umat Hindu-Bali (ring Indonesia), tirto.id, kaaksés 12 June 2020
  9. Jay Akbar, Mengunyah Sejarah Ketupat (ring Indonesia), Historia.id, kaaksés 13 June 2020
  10. Wijaya, I Nyoman Artha; Sudana, A. A. K. Oka; Buana, Putu Wira (2016), "Aplikasi Pembelajaran Membuat Ketupat dengan Animasi Model 3D Berbasis Android", Jurnal Merpati (Menara Penelitian Akademika Teknologi Informasi), 4 (1)
  11. "Jenis-jenis Tetandingan Banten Sesayut Tebasan". komang.com. Kaaksés 22 November 2021.
  12. "Makna Tattwa Beberapa Banten (Banten Prayascita dan Byakala)". ngurahtirta.wordpress. Kaaksés 22 November 2021.
  13. Girinata, I Madé, "Ideologi Penggunaan Ketupat Krosok dalam Upacara Yadnya Umat Hindu (Studi Di Désa Bengkel Kecamatan Kediri Kabupatén Tabanan)" (PDF), Kamaya: 201-226

Mal:Ajengan Indonésia


Mal:Ajengan-stub