Kuningan inggih punika silih tunggil rahinan jagat kramaHindu, utamannyané ring Bali. Rahina puniki kalaksanayang ri kala Saniscara Kliwon, wuku Kuningan nyabran nem sasih utawi 210 rahina apisan nganutin pawilangan kalénder Bali (asasih wénten 35 rahina). Kruna Kuningan madué teges "kauningan" sané maartos sarana nincapang rasa bhakti antuk mulat sarira mangda nénten katibén lara miwah baya.

Rahina Kuningan ring pura

Arahina sadurung Kuningan kabaos Penampahan Kuningan taler apisan rahina salanturnyané kawastanin Umanis Kuningan pateh sakadi sané wénten ring rahina Galungan. Rahina Kuningan taler kasimbolang antuk sarana sané mawarna kuning sakadi nasi tumpeng sané kaanggén ring soda miwah nasi yasa sané jagi kakaryanin ring rahina punika.[1]

Teges Rahina Kuningan uah

 
Rejang ri kala Kuningan ring wewengkon Bali Kangin miwah Kalér

Rahina Kuningan pinaka rahina résépsi uwusan rahina Galungan sané pinaka dharma sané jaya ngasorang adharma. Sembah miwah bhakti ring rahina puniki katiwakang ring para Déwa tur Pitara mangda sida tedun micayang panglukatan miwah muktiang sakancan banten sané kaaturang olih manusané. Dharma sané jaya ngasorang adharma sané kamargiang nyabran Galungan miwah Kuningan patut karesepang tur kalaksayang ring kahuripan sadina-dina. Dharma nenten ja wantah kabaosang kemanten nanging patut kalaksanayang. Ring Kitab Sarasamuccaya (Sloka 43) kasurat irika indik dharma sané mautama, minakadi:

“Kuneng sang hyang dharma, mahas midering sahana, ndatan umaku sira, tan hanenakunira, tan sapa juga si lawanikang naha-nahan, tatan pahi lawan anak ning stri lanji, ikang tankinawruhan bapanya, rupaning tan hana umaku yanak, tan hana inakunya bapa, ri wetnyan durlaba ikang wenang mulahakena dharma kalinganika.”

Artos: "Dharma nyusup miwah ngiterin sakancan sané wénten, nénten wénten sané ngakuin, punika taler nénten wénten sané akuina olih dharma, nénten wénten sané negur miwah ngiket, tanbina sakadi anak luh jalir sané nénten nguningin bapannyané. Nénten lakar wénten sané ngakuin ipun pianak, taler ipun nénten lakar ngakuin bapannyané.[1]

Sarana Upacara uah

Ring rahina Kuningan, krama Hindu Bali makarya nasi kuning pinaka lambang ibuh tur ring rahina puniki kaaturang sakancan banten pinaka piranti ngaturang suksmaning manah miwah idep pinaka manusa sané ngamolihang waranugraha saking Hyang Widhi.[1]

Pustaka uah

  1. 1,0 1,1 1,2 "Makna Hari Raya Kuningan bagi Umat Hindu".

Pranala jaba uah