Satua I Durma inggih punika silih tunggil satua Bali.[2]

I Durma
Satua
AranI Durma
Tasih kasub maaranSatwa I Durma
Raja Pala
I Durma Anak Lara[1]
Data
Mitologin.n
NegaraIndonésia
WewidanganBali
Pinanggal asaln.n
Katerbitang ringn.n

Daging carita uah

Ada tuturan satua anak muani madan I Rajapala makurenan ngajak dedari madan ken Sulasih. Ia ngelah pianak adiri adanina I Durma. Mara I Durma matuuh pitung oton, kalahina tekén méméné mawali ka swargan. Sawiréh keto, I Durma kapiara olih I Rajapala, kanti matuuh dasa tiban.

Gelisang satua, I Rajapala makinkin bakal nangun kerti ke alas gunung. Nuju sanja, I Rajapala ngaukin pianakné laut negak masila. I Rajapala ngusap-ngusap duur I Durmané sarwi ngomong,

“Duh cening Durma pianak bapa, tumbuh cening kaasih-asih pesan. Enu cerik cening suba katinggalin baan mémé. Buin mani masih bapa bakal ninggalin cening luas ka gunung alas nangun kerti. Jumah cening apang melah”.

Mara keto, jengis I Durma, yéh peningalané ngembeng-ngembeng. Bapané nglanturang mapitutur,

“Cening Durma awak enu cerik, patut cening seleg malajahang awak. Sabilang gaé patut plajahin, nyastra tusing dadi engsapang. Ditu di pasraman Jero Dukuh, cening mlajah sambilang ngayah”.

“Plajahin cening matingkah, ngomong muah mapineh. Tingkah, ngomong muah papineh ané rahayu plajahin. Sekenang pesan magarapan ditu di pasraman Jero Dukuhé. Prade ada anak kuma tresna, suka olas tekén cening, ento eda pesan engsapanga. Nanging yén ada anak ngawe jelé wiadin ngawé jengah tekén ukudan ceningé, sadida-sidaan eda walesa.

Minab Ida Sang Hyang Widhi tuara wikan nyisipang. Kéto masih eda cening ngadu daya lengit, ngekadaya nyengkalen anak. Jejerang papinehé ngulati ané melah. Ingetang satata ngaturang bakti ring Ida Sang Hyang Widhi, matrisandya tetepang. Nah, amonto bapa mituturin cening, dumadak Ida Sang Hyang Widhi Wasa sweca mapica karahayuan tekéning cening muah bapa”.

Kacarita jani, I Durma suba ngayah, malajah di pesraman Jero Dukuhé. Jero Dukuh kalintang lédang pikayunané, krana I Durma seleg pesan malajah tur énggal ngeresep. I Durma tusing milihin gaé, asing pituduh Jero Dukuhé kagarap kanti pragat. Sabilang peteng kaurukang masastra baan jero Dukuh. Baan selegné mlajah mamaca, dadi liu ia nawang satua, tutur muah agama. Sasubané I Durma menek truna, pepes ia kabencingah, dadi tama ia nangkil ring anaké agung di Wanakeling. Para punggawa, tandamantri pada uning, tur sayang tekén I Durma. Ditu laut I Durma kaanggén parekan di puri, kadadiang panyarikan sedehan agung puriné.

Dadiné, I Durma tusing kuangan pangan kinum muah satata mapanganggo bungah. Yadiapin keto tusing taén ia engsap manyama braya, satata inget tekén pitutur bapané muah ajah-ajahan Jero Dukuh. Kéto yén pikolih anaké jemet malajah tur anteng magarapan.

Pustaka uah

  1. Suwija, I Nyoman; Darmada, I Madé; Rajeg Mulyawan, I Nyoman (2019). Kumpulan Satua (Dongeng Rakyat Bali). Denpasar, Bali: Penerbit Pelawa Sari. pp. 55–57. ISBN 978-602-8409-78-0.
  2. "Satua Bali : I Durma". Kaaksés 2020-04-07.