Cakepung inggih punika wentuk drama seni pitutur sané medué campuhan jangkep sekadi seni tetabuhan, swara, selolahan, sastra miwah drama. Seni puniki campuhan seni budaya saking Sasak miwah Bali, ring ajeng ipun Cakepung kawedar ring Lombok sané kauningin antuk Cepung.[1][2]

Seni Cakepung

Sumber wastan Cekepung nentén kauninging pasti, menawi wénten sané ngenikayang kruna Cakepung asal ipun saking tiruan swara gamelan cak…pung, cak…pung sané polih seselan e dados cakepung. Wenten masih sané ngenikayang kruna Cakepung asal ipun saking kruna jagkepung sané meartos jeg kepung sekadi anaké mayuda minakadi celekik (nusuk), seruit (ngica), seriung (ngunus keris) taler jemak saup sangkol ajak mulih sané tasih kebaosang olih pemain Cakepung.[1]

Tatembangan cakepung mawit saking tiruan munyi aat-aalat saking gambelan tradisional sané kasuarayang olih para pragina sakadi kendang, ricik, petuk, miwah gong. Lianan ring punika, para praginané macakepung sinambi nginem tuak.[3]

Lelintihan uah

 
Sesolahan sané nyaritayang paindikan raja

Campuhan budaya puniki wentén ring untat abad ka-17, risampuné Kerajaan Karangasem menang mayuda pantaraning Kerajaan Selaparang ring Lombok Kangin taler Kerajaan Pejanggik ring Lombok Tengah. Raja Karangasem mamanah makta seni Sasakan utawi Cepung ring Karangasem, punika ida ngarauhang seniman Karangasem saking Budakeling akéhnyané tigang jadma antuk malajahin kesenian punika ring Lombok.[1]

Tembang-tembang sesasakan puniki polih aab mas ipun ring warsa 1920-an, ring ungkur punika wentén tokoh Cakepung mapeséngan Ida Wayan Tangi sané ngurukang kesenian punika. Ida taler ngaryaning tembang pengecek, taler parilaksanané matembang sané kesarengin antuk sesolahan niru para penabuh, tiosan ngedagingin sesolahan antuk nyarengin penembang. Ida wénten ngaripta tembang-tembang Cakepung sekadi Umbara, Semarandana miwah Baris Kupu-kupu, wit galahé punika nguripang Seka Cakepung ring Désa Budakeling. Sué galahé punika ngeranayang wentén uahan taler kasisipin budaya Bali ring kesenian puniki, nika mawinan Cepung puniki matiosan majeng ring Lombok.[1]

Menawi kesenian Cakepung puniki katinggal olih para yowanané, mawinan Cakepung puniki meweh kaplajahin, kawéntenan uger-uger main sané patut nganggé Basa Sasak. Ring tengah kramané ngerereh kesenian sané aluh taler ngibur, nika ngerayanang kesenian puniki keanggep rumit. Mangda prasida senyah gumenyahin, para seniman sané mangkin nganyarin Cakepung mangda prasida kasenengin sajebag kalangan, kadagingin antuk dramatari sané nyarengin swara utama ipun. Tiosan katambahin antuk seni tetabuhan mangda seni puniki nyansan atraktif minakadi katambahin musik penting. Sané mangkin wénten Seka Cakepung Citta Wistara ring Désa Budakeling kantun ngajegang kesenian puniki, yadiastun sampun kauahin ring balih-balihan ipun metiosan saking Cepung asli nyané, menawi uger-uger dasar ipun tetep keajegang.[1]

Pustaka uah

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Cakepung Budhakeling (ring Indonesia), Dinas Kebudayaan Kabupatén Karangasem, kaarsipin saking versi asli tanggal 2020-06-06, kaaksés 16 Agustus 2020
  2. Bali 1928 – Volume V: Vocal Music in Dance Dramas: Jangér, Arja, Topéng & Cepung from Kedaton, Abian Timbul, Sésétan, Belaluan, Kaliungu & Lombok (PDF) (ring Inggris), World Arbirter, p. 7-8
  3. "KOMANG PASEK ANTARA: KESENIAN CAKEPUNG DI CIPTAKAN DI LOMBOK" (ring Inggris). Kaaksés 2020-09-19.