Pura Dukuh Lumpadang

Pura Dukuh Lumpadang silih tunggil pura sané magenah ring Désa Bugbug, Kecamatan Karangasem, Kabupatén Karangasem, punika kasengguh manados pamahbah lelintihan kaadegang nyané Désa Adat Bugbug. Kacaritayang Bhatara Gdé Gumang sareng Bhagawan Manggapuspa, Bhagawan Sakru, Hyang Pandhta, Hyang Panca Rsi, Hyang Rsighana, Hyang Mpu Siwadharma, Mpu Sewa-Sogatha, Hyang Bhujanggadewa kasuwécayang olih Bhatara Guru mapuspata Hyang Parusadha antuk ngawangun satunggil padukuhan miwah ngajahin jadma-jadma ring wawengkon punika ngarapin bangket lan tegalan, lelintihan punika kasurat ring Lontar Kutara Kanda Déwa Purana Bangsul.[1]

Pura Dukuh Lumpadang
Peta
Inpormasi umum
TipePura
Pakem UndagiMégalitikum
GenahBugbug, Karangasem, Bali
MargiBugbug, Karangasem, Bali 80871
Estimasi puput?

Wangsa Austronésia sané sampun nyebar miwah ngamenengin sajebag wawengkon Pulo Bali (Bnwa ing Bangsul), sareng manggala sekaa ipun maparab Jero mekel urip mangingsir-gingsir. Seka punika ngardi pra-désa kapertama ring wawengkon pasubakan Lumpadang (kaswakan bhunghlunan), sané salantur nyané ngawangun Désa Bugbug, antuk ngapuspatain ragan nyané antuk Ki Taruna Bali Mula utawi wing Bali Mula, carita punika kasurat ring lontar Déwa Purana Giri Wana, miwah Markandeya Purana:10.1.[2]

Ring warsa 2019, pura puniki ngeranjing Cagar Budaya maparinama Pura Dukuh Lumpadang (14/STS/PDL/KRM/2017) antuk nomor régistrasi CB.1940.[1]

Palinggih uah

Pura puniki madué ceciren nganggén palinggih sané malakar saking watu-watu ageng ring wawidangan pura punika, rupa nyané nenten sekadi palinggih pura ketah sekadi mangkin, ring irika palinggih punika malakar saking watu bungkulan, minab ring aab sané riin dados genah melajah miwah mirengang peajahan saking para pinandita utawi para pawikan, taler kawéntenang arca sané kasengguh arca para pawikan ring aab sané riin. Ring jeroan pura wénten palinggih sané kasengguh saking kiwa nuju pinih tengen, sapunika pinih kawan wénten palinggih "Watu Masusun Tiga", ring sisi tengen nyané wénten palinggih "Ratu Ngamel Jagat", ring duuran akedik wénten "Lingga Linggih Bhatara Gdé Gumang". Ring sitengen nyané wénten "Lingga Guru", ring duurné wénten "Sanggar Agung Linggih Bhatara Hyang Pasupati" sané madaging asiki arca sadarana taler ring sor nyané wénten palinggih "Bhatara Sakti Dukuh Lumpadang Pageneyan" sané madaging kalih arca sadarana, ring ajeng punika wénten arca sadarana "Palinggih Pageneyan". Ring sisi pinih kangin wénten kalih palinggih, punika Palinggih Taksu Dukuh Telagi Apet ring sisi kalér kangin, ring sikelod ipun wénten palinggih Pengayatan Dukuh Telagi Apet, sané madaging kalih arca sadarana.[1]

Cingak taler uah

Pustaka uah

  1. 1,0 1,1 1,2 "Pura Dukuh Lumpadang (14/STS/PDL/KRM/2017) - Sistem Registrasi Nasional Cagar Budaya". cagarbudaya.kemdikbud.go.id. Kaarsipin saking versi asli tanggal 2022-07-07. Kaaksés 2022-05-16.
  2. "PEKRAMAN PURANTARA BUGBUG". PEKRAMAN PURANTARA BUGBUG (ring Indonesia). Kaaksés 2022-05-16.