Candi Sukuh inggih punika wewengkon candi Hindu sané manut ring administrasi ngranjing ring wewengkon Désa Berjo, Kecamatan Ngargoyoso, Kabupatén Karanganyar, Jawa Tengah. Candi puniki ketah kabaosang krana kawéntenan rupannyané sané nénten biasa, rupannyané mawentuk alat-alat kelamin manusa ring makudang-kudang pahan. Candi Sukuh sampun kausulang ka UNESCO mangdané kadadosang silih tunggil Situs Warisan Dunia mawit saking warsa 1995[1].

Candi Sukuh
Sudut kaja kauh ring Candi Sukuh.
Candi Sukuh magenah ring Jawa
Candi Sukuh
Genah ring nusa Jawa
Inpormasi umum
Pakem UndagiCandi Jawatengahan
KotaKabupatén Karanganyar, Jawa Tengah
NegaraIndonésia

Lelintihan uah

Situs Candi Sukuh kauningayang pinih pertama ring masa pamerintahan Britania Raya ring tanah Jawa warsa 1815 olih Johnson, Résidén Surakarta. Ring galahé punika Jonson kaicénin tugas olih Thomas Stanford Raffles, mangdané ngumpulang data-data sané kaanggén antuk nyurat bukunnyané The History of Java. Ring warsa 1842, Van der Vlis, silih tunggil arkéolog Belanda, nglaksanayang penelitian. Candi Sukuh kabecikang (pemugaran) pinih pertama ring warsa 1928.

Genah Candi uah

Candi Sukuh magenah ring léréng kaki Gunung Lawu, tegehnyané inggih punika kirang langkung 1.186 méter ring ajeng permukaan pasih. Genahnyané ring koordinat 07o37, 38’ 85’’ Lintang Selatan miwah 111o07,. 52’65’’ Bujur Barat. Candi puniki wénten ring Dukuh Sukuh, Désa Berjo, Kecamatan Ngargoyoso, Kabupatén Karanganyar, Jawa Tengah. Candi Sukuh dohnyanékirang langkung 20 kilométer saking Kota Karanganyar miwah 36 kilométer saking Surakarta.

Struktur Wangunan Candi uah

Wangunan Candi Sukuh nyihnayang kesederhanaan majeng ring para anak sané rauh irika, kesan puniki malianan sareng makudang-kudang candi sané wénten taler ring Jawa Tengah makadi Candi Borobudur miwah Candi Prambanan. Wentuk wangunan Candi Sukuh masaih sareng tetamian budaya Maya ring Méksiko utawi tetamian budaya Inca ring Péru. Struktur puniki ngélingan para anak sané rauh sareng wentuk piramida ring Mesir. Ring warsa 1930 wénten arkéolog Belanda sané mawasta W.F. Stutterheim, dané ngabaosang indik tigang parindikan. Sané kapertama sang sané ngaryanin candi puniki nénten tukang batu, nénten taler mawit saking krama keraton, wiadin tukang kayu ring désa. Sané kaping kalih, candi puniki kakaryanin gegeson, nika mawinan candi puniki kirang rapi. Sané kaping tiga keadaan politik ring galahé punika nampek sareng keruntuhan Majapahit, nika mawinan nénten prasida ngaryanin candi sané ageng. Para anak sané rauh prasida ngranjing nglintasin pintu utama, salanturnyané ngranjing ring gapura sané ageng, tur prasida nyingakin wentuk arsitéktur khas sané wentuknyané akidik miring, tur ajengnyané mawentuk trapésium. Batu sané kaanggén ngaryanin Candi Sukuh inggih punika batu sané ngranjing ring soroh andesit, nika mawinan warnannyané akidik barak.

Relief sengkala ring kori uah

Pustaka uah

  1. Adwina, Radila (2019-11-27). "IDENTIFIKASI CERITA PADA RELIEF NARATIF DI CANDI SUKUH". PANALUNGTIK. 2 (1): 1–16. doi:10.24164/pnk.v2i1.23. ISSN 2621-928X.