Tari Gambyong inggih punika silih tunggil sasolahan Jawa klasik sané mawit saking wewengkon Surakarta. Tari puniki ketahnyané kasolahang antuk babalihan utawi nyanggra para tamiu. Gambyong puniki madué makudang-kudang soroh koréograpi. Koréograpi sané pinih kasub inggih punika Tari Gambyong Pareanom tur Tari Gambyong Pangkur. Wiadin wénten akéh sorohnyané, nanging dasar gerakannyané pateh, inggih punika gerakan sasolahan tayub (tlèdhèk). Sadurungnyané tari puniki kakaryanin antuk kasolahang olih siki pragina manten, nanging ring galahé puniki, Tari Gambyong ketah kasolahang olih makudang-kudang pragina, tur wénten pahan genah sané becik, sané ngranayang geraknyané kacingak ageng.[1]

Gambyong Langen Kusuma

Lelintihan uah

Tari Gambyong sampun wénten kasurat ring Serat Centhini, kitab sané kasurat ring masa pamerintahan Pakubuwana IV (1788-1820) miwah Pakubuwana V (1820-1823). Irika Tari Gambyong puniki kasebut Sasolahan Tlèdhèk. K.R.M.T. Wreksadiningrat, silih tunggil penata tari ring masa pamerintahan Pakubuwana IX (1861-1893), ngaryanin sasolahan puniki mangda prasida kasolahang ring ajeng para bangsawan utawi priyayi. Tari puniki kaprecaya kasub manut Nyi Bei Mardusari, silih tunggil panyeleh seni tur silih tunggil selir Sri Mangkunegara VII (1916-1944). Gambyong ketah kasolahang ring galah punika, ring arep para tamiu wewengkon Istana Mangkunegaran. Ring warsa 1950, Nyi Bei Mintoraras, silih tunggil pelatih tari saking Istana Mangkunegaran ring galah Mangkunegara VIII, ngaryanin soroh lianan saking tari Gambyong punika. Soroh puniki dados Tari Gambyong sané kabakuang tur mawasta Gambyong Pareanom. Sasolahan Gambyong sané anyar puniki kasohalang pinih pertama ring upakara pawiwahan Gusti Nurus, ari saking Mangkunegara VIII, ring warsa 1951. Sasolahan puniki kasenengin olih para kramané, tur wénten akéh soroh Tari Gambyong salanturnyané sané nglimbak ring para kramané.[2]

Cihna Tari uah

Tari Gambyong madué tigang cihna, inggih punika sané kapertama prasida kacingak ring panganggé sané kaanggén olih para pragina. Panganggé punika mawarna kuning miwah gadang sané pinaka pracihna karahyuan tur kesuburan. Sané kaping kalih inggih punika, sadurung sasolahang kasolahang, pastika kagendingan gending Pangkur. Sané pinih untat inggih punika, gerakan saking sasolahan puniki. Musik miwah gerakannyé prasida nyihnayang watek para pragina sané luwes.

Gerak Tari uah

Gerakan ring Tari Gambyong puniki kapah dados tigang pahan, inggih punika pangater, daging, tur pangiring, utawi ring tari Jawa saking Surakarta kawastanin maju béksan, béksan, miwah mundur béksan. Sané dados pusat sasolahan puniki inggih punika magenah ring gerak batis, lengen, awak, tur sirah. Gerakan sirah miwah lima dados silih tunggil cihna utama saking sasolahan puniki. Wénten akéh gerakan ri tatkala panyingakan saking para pragina nyingakin gerakan lima tur nlektekin jari-jari lima. Lianan saking punika gerakan batis saking sasolahan puniki taler becik tur ngulangunin.

Kawigunan uah

Wénten makudang-kudang kawigunan saking Tari Gambyong puniki. Sadurungnyané sasolahan puniki kaanggén ri tatkala wénten upakara sané makaitan sareng carik tur petani. Tetujonnyané inggih punika mangda padi sané sampun katanem prasida subur, tur ngamolihang hasil sané akéh. Déwi Sri utawi Déwi Padi kagambarang dados pragina-pragina sané sedek ngigel. Sadurung para krama keraton Mangkunegara Surakarta ngamecikan tur ngabakuang pahan gerakannyané, sasolahan puniki pinaka padruwén krama antuk pahan saking kawéntenan upakara. Ring galah puniki, Tari Gombyong kasolahang antuk pahan saking upakara pawiwahan tur nyanggra tamiu sané kawangiang tur tamiu kanegaraan.

Pustaka uah

  1. "Tari Gambyong Menonjolkan Keluwesan dan Keanggunan". Indonésia Kaya. Kaaksés 2021-06-24.
  2. "Tari Gambyong Pareanom". Dinas Pariwisata Solo (ring Indonesia). Kaaksés 2021-06-24.