Tari Caci inggih punika silih tunggil sesolahan utawi tarian sané wénten ring Florés, Nusa Tenggara Timur, Indonésia. Tari puniki marupa tari perang tur dados tari permainan rakyat sané kasolahang olih kalih penari truna sané maperang nganggé perisai utawi taméng. Tari puniki kalaksanayang antuk nyambra musim panén miwah dados ritual nyambran awarsa. Tarian puniki kasolahang ri tatkala pembukaan lahan, upacara adat sané ageng, miwah dados panyanggra tamiu sané penting.[1]

Tari Caci
Caci ring Ruteng, Nusa Flores

Penari sané makta cambuk utawi pecut dados sané nyerang tur anak lianan sané kaserang punika makta perisai utawi taméng. Anak sané dados penyerang kawastanin paki, sané mautsaha mecut lawannyané nganggén pecut sané kakaryanin saking kulit kebo utawi sampi sané tuh. Genah ngamakta pecut taler kakaryanin saking lilitan kulit kebo. Ujung pecut kapasangin kulit kebo sané tipis tur sané tuh miwah keras sané mawasta lempa utawi lidi enau sané kantun gadang (pori). Anak truna sané dados penangkis kawastanin ta'ang, sané nangkis pecut nganggén perisai sané mawasta nggiling miwah busur sané kakaryanin saking tiing tur rotan sané mawasta agang utawi tereng. Perisai punika wentuknyané bunder kalapisin olih kulit kebo sané tuh.

Tata Cara uah

 
Ksatria Caci mawit perisai (nggiling) miwah penangkis (koret).
 
Gendang dados musik pengiring

Tari Caci puniki kasolahang olih kalih anak truna. Para penari kapah dados kalih kelompok sané magantian matukar genah dados kelompok sané nyerang tur kelompok sané kaserang. Caci kasolahang olih kelompok tuan rumah sané mawasta ata oné miwah kelompok pendatang saking désa lianan sané mawasta ata pe'ang utawi meka landang sané artosnyané tamiu sané rauh. Sadurung Tari Caci, wénten Tari Danding utawi tandak Manggarai sané dados tarian pembuka saking Tari Caci punika. Para penari masolah sinambi magending miwah ngobyahang pantun. Tarian puniki ketahnyané kalaksanayang ring natah umah adat. Yéning sang sané nari nénten prasida nangkis pecutan pastika penari punika pacang matatu. Yéning panyingakannyané keni pecut nika nyihnayang penari punika kawon utawi kalah, tur kalanturang kalih penari punika kagentosin. Peperangan punika kalaksanayang kairingin olih suara gendang, gong, miwah gending sané mawasta nenggo utawi dere saking para krama sané nyingakin tarian puniki. Ritatkala kelompoknyané matanding, anggota sané liatan ngicénin dukungan sinambi maigelan.

Panganggé uah

Tari Caci mawit saking ca miwah ci, Ca artosnyané siki, miwah ci artosnyané uji. Nika mawinan caci artosnyané uji siki lawan siki sané prasida nentuang sané menang miwah sané kalah. Penari nganggén pecut utawi larik, perisai utawi nggiling, penangkis utawi koret, miwah panggal utawi sarana sané kaanggén nutupin sirah. Penari nénten nganggén baju, tur nganggé celana lantang sané mawarna putih miwah sarung songke (sarung khas Manggarai). Kain songkét mawarna selem kalilitang ring bangkiang ngantos entud antuk nutupin celana lantang sané kaanggén. Ring bangkiangnyané taler kapasangin giring-giring sané masuara yéning penari punika megesér. Topéng sané kaanggé mawasta panggal, sané kakaryanin saking kulit kebo sané kalapisin olih kain mawarna warni. Hiasan sirah sané kaanggén mawentuk tanduk kebo. Tari Caci puniki kadadosang nyihnayang kebo sané kaprecaya dados buron sané kuat. Pecut nyihnayang kekuatan bapa miwah langit, tur tatu sané kapolihang dados cihna kajantanan utawi maskulinitas.[1]

Pustaka uah

  1. 1,0 1,1 Jampi, Hironimus; Nawir, Muhammad; Hadisaputra, Hadisaputra (2019-10-15). "Nilai Kesenian Budaya Tarian Caci Pada Masyarakat Manggarai Kabupatén Manggarai Timur". Equilibrium: Jurnal Pendidikan. 7 (2): 235–241. doi:10.26618/equilibrium.v7i2.2663. ISSN 2477-0221.