Tari Ajat Temuai Datai

Tari Ajat Temuai Datai inggih punika sasolahan sambrama sané wénten ring Suku Wastan Dayak Iban ring Propinsi Kalimantan Barat.[1] Ajat Temuai Datai kaambil saking basa Dayak Mualang, silih tunggil pahan etnis kelompok Dayak Iban. Krama Suku Dayak Mualang nadosang sasolahan puniki dados tari antuk nyembrama tamiu. Ring Kalimantan Barat, tari Ajat Temuai Datai, mangkin dados tari sambrama tamiu kenegaraan. Ketahnyane, tarian puniki dados kasolahang ri tatkala wénten wisatawan sané rauh ka kampung Dayak Mualang ring Kalimantan Barat. Artos saking kruna ajat temuai datai sujatinnyane nenten dados kaartosang langsung krunanyane. Umumnyane ajat temuai datai yéning kaartosang dados maartos proses ngaturang rasa syukur ring sang pencipta antuk kawéntenan tamiu utawi temuai sané rauh ring tanah Kalimantan.

Tari Ajat Temuai Datai

Ring jaman sané lintang, Tari Ajat Temuai Datai kaprecaya dados tarian sakral. Ring kampung Dayak Mualang, tarian puniki katujuang antuk para pahlawan sané mawali, makta potongan sirah musuh saking medan perang. Perang punik dados lumrah ring Dayak Mualang ring jaman sané lintang, Suku Dayak Mualang maperang antuk ngrebutang kakuasaan. Tarian Ajat Temuai Datai nenten prasida lempas saking dudonan upakara adat panyambrama antuk tamiu agung saking Suku Dayak Mualang punika, utawi krama sané rauh ka kampung Mualang. Sadurung krama punika ngranjing, kramane punika patut ngranjing ka rumah panjang. Tamiu punika patut nyalanang makudang-kudang ritual adat. Ketahnyane, tamiu punika kasambut olih kepala Suku Dayak Mualang ring natah rumah panjang.

Lelintihan uah

Ajat Temuai Datai mawit saking basa Dayak Mualang, silih tunggil pahan etnis kelompok Dayak Iban. Umumnyane ajat temuai datai yéning kaartosang dados maartos proses ngaturang rasa syukur ring sang pencipta antuk kawéntenan tamiu utawi temuai sané rauh ring tanah Kalimantan. Ring jaman sané lintang, Tari Ajat Temuai Datai kaprecaya dados tarian sakral. Ring kampung Dayak Mualang, tarian puniki katujuang antuk para pahlawan sané mawali, makta potongan sirah musuh saking medan perang. Perang punik dados lumrah ring Dayak Mualang ring jaman sané lintang, Suku Dayak Mualang maperang antuk ngrebutang kakuasaan. Tarian Ajat Temuai Datai nenten prasida lempas saking dudonan upakara adat panyambrama antuk tamiu agung saking Suku Dayak Mualang punika, utawi krama sané rauh ka kampung Mualang. Sadurung krama punika ngranjing, kramane punika patut ngranjing ka rumah panjang. Tamiu punika patut nyalanang makudang-kudang ritual adat. Ketahnyane, tamiu punika kasambut olih kepala Suku Dayak Mualang ring natah rumah panjang.

Krama Suku Dayak Mualang precaya indik potongan sirah manusa dados bukti kamenangan. Sirah musuh punika prasida ngicenin kekuatan diri sang sané menang tur ngelindungin makasami Suku Dayak Mualang. Tarian punika dados ungkapan rasa seneng tur kalaksanayang antuk nyambrama tamiu, nika mawinang tarian Ajat Temuai Datai kasolahang. Ring propinsi Kalimantan Barat, Tari Ajat Temuai Datai kadadosang tari panyambrama antuk tamiu resmi sané rauh ka wewengkon Kalimantan Barat. Ketahnyane, tari punika kasolahang yéning wénten wisatawan sané rauh ka Kampung Dayak Mualang ring Kalimantan Barat. Tari punika kabakuang olih seniman Dayak sané mawasta John Roberto Panurian. John Roberto Panurian punika putra wewengkon Kalimantan Barat katurunan saking ajinnyane saking Dayak Banuaka miwah ibunnyane saking Dayak Iban. Tari Ajat punika dados tugas akhir John Roberto Panurian antuk ngamolihang gelar Sarjana Seni ring Institut Seni Indonésia Yogyakarta ring warsa 2002.

Soroh Gerak Tari uah

Ngiring Temuai uah

Ngiring Temuai inggih punika proses pangiringan tamiu ngantos ka Rumah Panjai (rumah panggung sané lantang). Proses ngiring temuai punika kalaksanayang nganggén cara ngajat (nari) sasampun ngalaksanayang upacara adat utawi be ajat (ngaturang upacara adat ka petara) sané kasiapang sarana upacara adat ring duri umpang (tiing sané kalintangang), miwah sasampun kepala suku mengunsai beras kuning (nyambehang baas kuning) tur ngwacen piteket utawi mantra antuk syarat ngundang Sénggalang Burong, inggih punika kedis keramat sané pacang ngicenin piteket punika ka Petara (Tuhan Yang Maha Esa) antuk ngiringang temuai nganggén cara ngajat (nari) mandu tamiu ka genah salanturnyane.

Mancung Buloh uah

Mancung Buloh inggih punika nebas mandau utawi parang antuk melah tiing. Tiing punika kabentangang nutupin marga ngranjing ka rumah panjang miwah para tamiu patut nebas tiingnyane antuk melahang ttiang punika sané kadadosang simbol bebas saking halangan sané ngalangin tamiu puniki.

Nijak Batu uah

Nijak Batu inggih punika proses ngenjekang tumit ri tatkala nyentuh batu sané karendem ring yeh sané sampun kasiapang. Nijak Batu kadadosang simbol kuatne keneh tur tegehnyane martabat tamiu punika dados pahlawan sané kasuciang. Yeh saking rendeman batu punika katetesang ka sirah tamiune sané dados simbol kuatnyane semangat saking batu punika sané prasida kadadosang conto majeng ring para tamiu.

Tama' Bilik uah

Tama' Bilik madué artos ngranjing ka rumah panjang. Nika dados ajahan pamuput saking proses sambrama. Sasampun ngliwatin prosesi-prosesi punika, tamiu kaicenin menek ka rumah panjang sané matetujon antuk nyuciang raga ring upacara punika, sané kawastanin Mulai Burung (ngawaliang semangat perang utawi ngusir roh sané jahat).

Pustaka uah

  1. "Tari Ajat Temuai Datai". Indonésia Kaya. Kaarsipin saking versi asli tanggal 2021-03-13. Kaaksés 2021-03-06.