Mapasilaga Tedong

Mapasilaga Tedong utawi sane katah kabaos Tedong Silaga inggih punika silih tinunggil tradisi ring Indonésia sane wenten ring Toraja. Tradisi puniki kamargiang rikalaning wenten pemakaman kramane sane sampun seda utawi lébar ring warsa sane sampun lintang, katah kabaos Rambu Solo. Acara Mapasila Tedong inggih punika upacara sane kamargiang rikalaning upacara adat durung kakawitin. Silih tinunggil parikrana Rambut Solo inggih punika Mapasila Tedong utawi katah kabaos adu kerbau.

Carcan Kerbau uah

Carcan kerbau sane kaanggen mawit saking Tedong Pudu inggih punika kerbau sane makulit miwah awaknyane mawarna selem, kerbau-kerbau sane lianan katahne manados kurban sane kaiterin ring wawidangan desa pinaka niyasa sembah pangubaktin ring acara Rambu Solo puniki. Selanturnyane, sawetara nyanjeang kalaksanayang tumpyak kerbau. Kerbau sane sampun katumpyak raris kasambelih lan isinnyane kaicen ring kramane sane sampun sida sagalak-saguluk sabayantaka nyokong parikrama Rambu Solo. Mapalisaga Tedong sane mangkin sampun keni panglimbak jagat ri sajeroning nilai-nilai pamekas moderenisasi.

Ritual utawi Ritus uah

Ritual utawi ritus mapasilaga Tedong inggih punika ritual sane dados kamargiang olih sang bangsawan kemanten. Dasarne kawentenan wit Mapasilaga Tedong utawi adu kerbau puniki wantah paplayanan kaum gembala (golongan bawah) sida kakontruksi manados palayanan kelas atas sane ngarauhang kawentenan pangupa jiwa.

Parikrama Mapasila Tedong uah

Parikrama Mapasila Tedong utawi adu kerbau inggih punika silih tinunggil pinaka niyasa pikobet sane wenten ring kulawarga utawi gereja. Mapasila Tedong puniki inggih punika proses saking mapasa/matammu tedong. Kerbau-kerbau sane kaanggen tur kasinahang olih sang sane miarsayang kagiring antuk sang sane polih amongan ka carike utawi subak tur genah sane rata, selanturnyane genah puniki kaanggen ngadu kerbau. Kerbau san e kaanggen wantah duwen weka utawai oka tur sawira saking sang sane adruwe karya jagi kaanggen kurban ritual mapasilaga tedong (adu kerbau) parikrama puniki manados fenomena ring 10 (sepuluh) warsa kalintang puniki. Parikrama Mapasila Tedong utawi adu kerbau puniki kamargiang sadurung acara inti kamargiang.

Nenten Kerbau Ecek-ecek uah

Adu kerbau utawi Mapasila Tedong kamargiang sadurung upacara adat Rambu Solo kamargiang. Kerbau sane kaanggen nenten ja kerbau sane ecek-ecek. Carcan kerbau sane kaanggen inggih punika kerbau istimewa sane maadan Kerbau Bule (Tedong Bonga) utawi Kerbau Albino. Kerbau puniki rumasuk ring kerbau sane oneng ring kerbau lumpur (Bulbalus Bubalis) lan sida kapanggih ring Tana Toraja kemanten. Ring carcan punika sane pinih becik inggih punika Tedong Salepo, inggih punika kerbau sane madue tundun mawarna selem. Duaning wenten carcan sane dangan antuk manggihin inggih punika carcan sane maadan tedong pudu. Carcan puniki kapilih salanturnyane kalatih lan harganyane nenten sekadi kerbau sane lianan. Makueh kerbaune sane matumpyak ring lapangan genah upacara jagi kamargiang. Kerbau-kerbau puniki jagi kaadu utawi katumpyak olih sang sane polih amongan, makta umbul-umbul, lan anak istri saking sang adruwe karya. Sadurunge parikrama kakawitin, panitia nyukserahang daging bawi utawi babi sane sampub katunjel, lanjaran, lan toya nira sane sampun difermentasikan utawi tuak, ring sang sane nandu lan para atiti.

Tatujon uah

Mapasila Tedong inggih punika silih tinunggil edan ring acara Rambu Solo utawi upacara pemakaman. Nilai-nilai lan tatujon ring Mapasila Telaga puniki inggih punika kaanggen selangan ring sang adruwe karya sane nendeng duka, mangdane sida terhibur. Parikrama puniki taler sida ngawe kramane girang riantukan sampun sida nulungih ngaryanin pondok-pondok sane kaanggen genah Upacara Rambu Solo. [1] Kawentenane sane mangkin akeh sane iwang antok margiang parikramane puniki, luire: kaanggen genah majudi, punika silih tinggil pinaka conto iwang ring alit-alite, akeh mangkin alit-alite sane oneng antuk nyalanang punika, majanten sampun cemer tradisine yaning nyabran upacara mapasila tedong kamargiang akeh anake sane majudi, puniki sujatine panglimbak saking kawentenan moderenisasi.

Pustaka uah

  1. "Mapasila Tedong". Wikipedia. Kaaksés 2023-03-12.