Dinasti Joseon

silih tunggil Dinasti ring Koréa Kelod


Kerajaan Joseon (aksara Bali: kĕrajañjroseyon·, Koréa대조선국; Hanja, "Negara Joseon sané Agung"; taler Chosŏn, Choson, Chosun) inggih punika silih tunggil kerajaan sané kawangun olih Taejo sané kawéntenannyané kirang langkung limang abad, mawit saking bulan Juli 1392 kantos Oktober 1897. Resminyané kagentosin dados Kaprabon Koréa Raya ring bulan Oktober 1897.[1] Kawangun risampuné runtuhnyané dinasti Goryeo sané ibu kotanyané ring Kaesong. Risampuné ngwangun dinasti sané anyar, Yi Seong-gye ngingsirang ibu kota kerajaan sané dumunné ring Kaesong, kagingsirang ka ba delod ring wewidangan Hanseong, sané mangkin kabaos Seoul. Yi Seong-gye prasida ngingsirang miwah ngaonang raja Goryeo U.[2] Wates kalér kerajaan kajimbarang ring wates-wates palemahan ring Yalu miwah Sungai Tumen malarapan antuk ngaonang suku Jurchen. Joseon inggih punika dinasti sané pinih untat miwah pinaka dinasti Konfusianisme sané dirghayusa.

Kerajaan Joseon
대조선국 (大朝鮮國)
조선왕조 (朝鮮王朝)
1392–1897


Standar Royal

Lokasi Joseon
Teritori Joseon setelah penaklukkan Jurchen oleh Raja Sejong
Ibu kota Hanyang
Basa Koréa
Agama Neo-Konfusianisme
Wentuk pamrentahan Monarki
Wang
 -  1392 - 1398 Taejo (pertama)
 -  1863 - 1897 Gojong (terakhir)1
Yeong-uijeong
 -  1431 - 1449 Hwang Hui
 -  1466 - 1472 Han Myeonghoe
 -  1592 - 1598 Ryu Seongryong
 -  1894 Kim Hongjip
Era sejarah Kerajaan
 -  Pemberontakan 1388 20 Méi 1388
 -  Penobatan Taejo 1392 1392
 -  Pengumuman penciptaan Hangul 9 Oktober 1446
 -  Perang Tujuh Tahun 1592 - 1598
 -  Serangan Manchu 1636 - 1637
 -  Traktat Ganghwa 27 Pébruari 1876
 -  Perubahan jadi Kaprabon 12 Oktober 1897 1897
Pendahulu
Pengganti
Goryeo
Kaprabon Koréa
1Dados Kaprabon Koréa warsa 1897

Joseon madué pangapti miwah doktrin Konfusianisme Tiongkok ri sajeroning krama Koréa ring masa pamrentahannyane. Neo-Konfusianisme kapasang pinaka ideologi sané anyar punika mawinanBuddhisme kajekjek miwah kasiksa ring masa dinasti Joseon. Joseon taler nguatang tata titi sané efektif ring wewidangan korea miwah dados saksi sayan nincapnyané budaya klasik korea, perdagangan, kaweruhan, sastra miwah teknologi. Sakewanten dinasti puniki enduk pisan ring ungkur abad ka-16 miwah ring pangawit abad ka-17, ri kala Invasi Jepang ring Koréa (1592-1598) miwah serangan kapertama taler kaping kalih Manchu ring Koréa warsa 1636 sané das nyerbu Semenanjung Koréa. Joseon sayan enduk ring abad ka-18 riantukan makeh krana minakadi wénten ngrebutin kuasa, tekanan internasional miwah pemberontakan.

Masa Joseon ngicen warisan sané akeh pisan ringg krama Koréa modern;makeh Kebudayaan Koréa modern, tata titi, miwah parilaksana krama majeng ring pikobet-pikobet mangkin, miwah basa Koréa modern taler dialek-dialeknyane sané mawit saking budaya miwah tradisi Joseon.

Lelintihan uah

Ring pangawit masa Joseon uah

 
Potret Raja Taejo

Pamikukuh Dinasti Anyar uah

Ring panguntat abad ka-14, Dinasti Goryeo sané mayusa kirang langkung 500 warsa kawangun meweh pisan ring warsa 918, karuntuhang antuk perang sané sue pisan. Raris medal Dinasti Ming, istana kerajaan ring Goryeo sané kepah dados kalih fraksi sané matungkalik: klompok sané kapimpin olih Jenderal Yi (sané nukung Ming) miwah klompok sané kapimpin olih Jenderal Choe (sané nukung Yuan).

Goryeo ngaku dados sentana saking krajaan kuno Goguryeo (raris kabaos Goryeo); sakadi ngamecikang Manchuria pinaka pah-pahan saking wewidangan Koréa. Daweg utusan Ming rauh ring Goryeo ring warsa 1388, warsa ka-14 ring masa pamrentahan U saking Goryeo, mangda sida nuntut wewidangan ring sisi kalér sané kasuskerahang ring Goryeo, Jenderal Choe ngambil galah punika nyerang Semenanjung Liaodong.

Yi kapilih dados pamimpin, sakewanten ipun berontak miwah nyerang malih ring ke Kaesong miwah makarya kudeta, kaanggén ngaosrang Raja U, raris ngangkat silih tunggil okan Raja U, Chang dari Goryeo (1388). Ring warsa1392, Yi ngasorang Jeong Mong-ju, pamimpin klompok sané satya ring Dinasti Goryeo, miwah mecat Raja Gongyang raris kakutang ring Wonju.

Ring pangawit pamrentahanyane, Yi Seonggye, sané mangkinTaejo saking Joseon, mamanah jagi nglanturang nganggén wastan Goryeo majeng ring panagara sané kadruenang miwah nguwah garis pratisentana majeng ring dané paragan, punika mawinan kawénten tradisi Goryeo salami 500 warsa prasida karajegang. Sakewanten makeh pisan pamberontakan saking para bangsawan Gwonmun. Risampuné makeh matetimbang, Raja Taejo mutusang jagi ngicen wastan anyar inggih punika "Joseon", sakadi kerajaan Koréa kuno Gojoseon (khususnya Gija Joseon),[3] sané katarka kawangun ring 2,333 SM. Dané taler ngingisirang ibu kota sané ring Kaesong ring Hanyang. Ring bukti arkelogi kerajaan Gojoseon wantah kerajaan sané nglimbak ring abad ka 3 ngantos ka 5 miwah dados kerajaan sané kuat masikian sareng sukus-suku ring wewidangan semennjung korea miwah sané lianan (manchuria).[4] Lianan ring punika, Raja Taejo ngawangun arsitektur ring ibu kota sané anyar, rumasuk Gyeongbuk Palace sané puput ring warsa 1395, miwah Istana Changdeok (1405).[5]

Paiegan Pantaraning Pangeran uah

 
Aula mahkota di Gyeongbokgung.

Raja Taejo madruwe istri kakalih, sané makakalih ngicen putra. Pramiswati pertama inggih punika, Ratu Sinui, sané sampun seda ri kala ngaonang Goryeo, sakewanten madué anak lanang akehnyané nenem. Prameswari Raja Taejo risampuné kanobatang dados raja inggih punika Ratu Sindeok, madué putra kakalih.[6] Rikala dinasti anyar kawangun, Taejo maosang indik sapa sira sané jagi nerusang dados ahli waris. Yadiastun Yi Bang-won, putra kalima Taejo miwah Ratu Sineui, ngicenin makeh pisan wantuan mangda ajinnyané prasida dados raja, sakewanten, perdana menteri Jeong Do-jeon miwah Nam Eun ngalemesin Raja Taejo mangda nadosang okannyané sané kaping kutus (putra kedua Ratu Sindeok) Pangeran Uian (Yi Bang-seok) pinaka Putra mahkota ring warsa 1392. Pikobet punika metu sangkaning Jeong Do-jeon, sané ngawnagun miwah ngenahang dasar-dasar ideologi, kelembagaan, miwah hukum-hukum dinasti anyar sané pinih utama, nyingakin joseon pinaka kerajaan sané kapimpin olih para mentri sané katunjuk olih raja.

Risampuné Ratu Sindeok nadaksara padem, Rikala Raja Taejo kantun sedih sangkaning pramesawrinyané seda, Yi Bang-won sané kapertama nyerang istana miwah mademang Jeong Do-jeon miwah sang sané nukung rumasuk irika makakalih okan Ratu Seondeok miwah putra mahkotaring warsa 1398. Puniki raris kabaos pinaka paiegan pertama Pangeran.

Makesyab riantukan okan-okannyané saling pademang mangda prasida daos raja, miwah sampun sisu sangkaning prameswarinidané padem, Raja Taejo nadosang okanyané sané kaping kalih Yi Bang-gwa pinaka Raja Jeonjong. Silih tunggil sané kamargiang olih Raja Jeongjong pinaka raja inggih punika ngingsirang ibu kota mawali malih ring Kaesong, sané kabaos ngawi shanti. Sakewanten Yi Bang-won ngukuhang kuasanyané miwah maiegan sareng blinnyané Yi Bang-gan, sané meled taler dados raja. Raris Yi Bang-gan sané kaon kakutang ring Dosan, Raris Raja Jeongjong nadosang Yi Bang-won pinaka raja sané kauningin pinaka Raja Taejong, raja kaping tiga Dinasti Joseon.

Pamréntahan uah

Dinasti Joseon ingggih punika monarki sané sentralistik miwah birokrasi Neo-Konfusianisme riantukan kakodifikasi olih Gyeongguk Daejeon, sakadi konstitusi Joseon.

Raja uah

 
Eeojwa raja Joseon di Istana Gyeongbok.

Raja madué kuasa mutlak, sakewanten kakuatannyané mapaiketann sareng situasi politik. Raaja kaiket antuk tradisi, preseden sané katetepang olih raja-raja sadurungnyane, Gyeongguk Daejeon, miwah ajaran Konfusian. Raja ngaptiang rasa saatya sané sujati ring para mantri miwah rakyat, sakewanteen pejabat taler kaptiang sida nuntun rajja yéning iwang. Raja sering ngaptiang kritik yéning wénten baya sakadi pinyungkan gerinng agung utawi sané lianan.

Pustaka uah

  1. "조선". 한국민족문화대백과.
  2. Times, I. D. N.; aliyah, mirqotul. "5 Hal Tentang Joseon, Dinasti yang Sering Jadi Latar Banyak KDrama". IDN Times (ring Indonesia). Kaaksés 2020-11-26.
  3. Kang, Jae-eun (2006). The Land of Scholars: Two Thousand Years of Koréan Confucianism. Homa & Sekey Books. p. 177. Kaaksés August 7, 2015. "Yi Seong-gye issued a royal edict to proclaim the name of the new dynasty to "Joseon" and issued amnesty to all criminals who opposed the transition in dynasty. The statement by Taizu about "only the name of Joseon is beautiful and old" naturally refers to Gija Joseon."
  4. Primadia, Adara (2019-12-10). "Sejarah dan Silsilah Kerajaan Koréa Lengkap Disini!". Sejarah Lengkap (ring Inggris). Kaarsipin saking versi asli tanggal 2020-11-24. Kaaksés 2020-11-26.
  5. "Sejarah dari Dinasti Joseon di Koréa · www.greelane.com - Sumber Daya Pendidikan Terbesar di Dunia". www.greelane.com - Sumber Daya Pendidikan Terbesar di Dunia (ring Indonesia). 2019-01-13. Kaaksés 2020-11-26.
  6. "Dinasti Joseon | WWW.JURNAL-SEJARAH.COM | BUKU ENSIKLOPEDI ONLINE". www.jurnal-sejarah.com. Kaaksés 2020-11-26.

Bibliografi uah

  • Ebrey, Patricia Buckley; Walthall, Ann; Palais, James B. (2006), East Asia: A Cultural, Social, and Political History, Boston and New York: Houghton Mifflin Press, ISBN 0-618-13384-4.
  • Hatada, Takashi; Smith Jr, Warren W.; Hazard, Benjamin H. (1969), A History of Koréa, Santa Barbara, CA: ABC-Clio, ISBN 0-87436-064-1.
  • Kennedy, George A. (1943), "Amin", ring Arthur W. Hummel (ed.) (ed.), Eminent Chinese of the Ch'ing Period (1644-1912), Washington: United States Government Printing Office, pp. 8–9CS1 maint: extra text: editors list (link).
  • Kim Haboush, JaHyun (2005), "Contesting Chinese Time, Nationalizing Temporal Space: Temporal Inscription in Late Chosǒn Koréa", ring Lynn A. Struve (ed.) (ed.), Time, Temporality, and Imperial Transition, Honolulu: University of Hawai'i Press, pp. 115–141, ISBN 0-8248-2827-5CS1 maint: extra text: editors list (link).
  • Larsen, Kirk W. (2008), Tradition, Treaties, and Trade: Qing Imperialism and Chosǒn Korea, 1850–1910, Cambridge, MA: Harvard University Asia Center, ISBN 978-0-674-02807-4.
  • Lee, Peter H.; de Bary, William Theodore (1997), Sources of Koréan Tradition, Volume I: From Early Times Through the Sixteenth Century, New York: Columbia University Press, ISBN 978-0-231-10567-5.
  • Nahm, Andrew C. (1988), Koréa: Tradition & Transformation: A History of the Koréan People, Elizabeth, NJ: Hollym, ISBN 0-930878-56-6.
  • Zhao, Quansheng (2003), "China and the Koréan peace process", ring Tae-Hwan Kwak and Seung-Ho Joo (eds.) (ed.), The Koréan Peace Process and the Four Powers, Hampshire: Ashgate, pp. 98–118, ISBN 0-7546-3653-4CS1 maint: extra text: editors list (link).

Pranala Jaba uah

Pranala jaba uah