Wesi: Bina pantaraning révisi

Kontén kaapus Kontén kawewehin
Nénten wénten ringkesan uahan
Nénten wénten ringkesan uahan
Carik 1:
{{Infobox wesi}}
'''Wesi''' ({{IPAc-en|ˈ|aɪ|ər|n}}) silih tunggil [[unsur kimia]] antuk ma[[Simbol (kimia)|simbol]] '''Fe''' (saking {{lang-la|[[Wikt:ferrum|ferrum]]}}) miwah [[nomor atom]] nyané 26. Punika [[logam]] sané rumasuk ring [[deret transisi kapertama]] miwah [[unsur golongan 8|golongan 8]] saking [[tabel periodik]]. [[Kaakéhan unsur kimia#Gum|mawit massa punika unsur pinih umum]] ring [[Gumi]], tepat ipun sesampun [[oksigén]] (sawatara 32,1% miwah 30,1%), ngawentuj akéhan [[inti jaba]] miwah [[inti jero]] gumi. Punika [[kaakéhan unsur ring kerak gumi|unsur ring kerak gumi]] sané pinih umum kaping papat]].
 
Ring wentuk logam nyané, wesi kapah katemuin ring [[kerak gumi]], kawatesan antuk pangendapan olih [[meteorit]]. [[Wiji wesi]], sewalikné, rumasuk pinih akéh kerak gumi, yadiastun ngaékstraksi logam prasida kaanggén [[kiln]] miwah [[tungku]] prasida nganti 1500°C utawi ring duurné malih, sawatara 500 °C langkung duur saking sané karereh antuk ''[[smelting|smelt]]'' [[tembaga]]. Manusa [[Éurasia]] prasida ngolah punika sawatara 2000 SM,{{Not in body|date=April 2019}} miwah pawigunaan [[piranti]] miwah [[sanjata]] wesi kakawitin ngingsirang [[lis paduan tembaga|paduan tembaga]], ring makudang wewengkon, wawu kamargiang ring 1200 SM. Lelintihan punika kaanggel transisi saking [[Aab Perunggu]] nuju [[Aab Wesi]]. Ring [[gumi modern]], paduan wesi, sekadi [[baja]], [[stainless steel|inox]], [[wesi tuang]] miwah [[baja paduan|baja khusus]] pinaka logam industri umum, mawiana kakuatan ipun miwah biaya sané mudah.