Pura Béji Sangsit: Bina pantaraning révisi

Kontén kaapus Kontén kawewehin
Carik 57:
}}
 
'''Pura Béji Sangsit''' inggih punika [[pura]] sané megenah ring [[Sangsit, Sawan, Buléléng|desadésa Sangsit]], [[Sawan, Buléléng|Kecamatan Sawan]], [[Kabupatén Buléléng]], doh nyané 8&nbsp;km kangin [[Singaraja]]. Pura Béji genah ngaturang bhakti majeng [[Déwi Sri]]. Pura Béji punika conto pakem undagi ring Bali Kaler meduwé stéréotip nganggén dekorasi sané relatip lebih baat saking pakem Bali Kelod, miwah akéh nganggén ukiran sekadi don-donan.<ref name="disbud">{{cite web|url=https://disbud.bulelengkab.go.id/artikel/pura-beji-keunikannya-81|title=Pura Beji & Keunikannya |date=May 29, 2017|accessdate=August 22, 2017|publisher=Disbud.bulelengkab.go.id|author=Dinas Kebudayaan KabupatenKabupatén Buleleng}}</ref>
 
==Babad==
[[Berkas:COLLECTIE TROPENMUSEUM Gespleten poort van de Pura Beji in Sangsit TMnr 10016372.jpg|thumb|right|[[Candi bentar]] Pura Béji sané usak ring awal abad ka-20.]]
 
Pura Béji kewangun ring abad ka-15, ritat kala [[Sulinggih]] saking [[Krajaan Majapahit]] ring [[Jawa]] rauh ring Bali. Ring galah punika désa Sangsit keuningin mewasta Béji, Pura Béji kewangun ring pamrentahan Pasek Sakti Batu Lépang.{{sfn|I GedeGedé Yogi Adi Prawira|2013|p=9}} Sané dados undagi taler pengempon Pura Beji punika Truna Pesarén.{{sfn|I GedeGedé Yogi Adi Prawira|2013|p=4}}
 
Kruna ''Beji'' meduwé arti pateh pura telaga, sekadi [[Pura Tirta Empul]]. Kaasosiasiang Pura Béji sareng pesucian nganggén tirta. Bukti nyané, telaga sadurungné kaisi saking semer kuna sané magenah ring kangin pura. Mawianan dados nunas toya, petani ring Sangsit nadosan "pura subak". Mawinan punika, pura ipun kauningin dados Pura Subak Béji, miwah dados genah nunas padiné idup mangda becik.<ref name="hotel">{{cite web|url= http://www.bali-indonesia.com/magazine/pura-beji-temple.htm |title= Pura Beji Temple in Bali - Old Temple in North Bali |author=<!--Not stated--> |date= 2017 |website= Bali by Hotels.com |publisher= Asia Web Direct |access-date= 25 November 2017 |quote=}}</ref>
Carik 69:
 
==Susunan Pura==
[[Berkas:Around Lovina, Pura Beji (6826676708).jpg|thumb|right|Jeroan Pura Béji sanesané akeh nganggennganggén ornamen don-donan]]
 
Pura Béji kewangun nganggén pakem undagi saking Bali Kaler. Pelinggih sareng tembok nyané nganggén batu paras sané maukir nganggén motip don-donan miwah sané liané. Motip rerambatan [[anggur]] taler [[sekar]], punika wantah pakem sané kawéntenang ring Bali Kalér kemanten. Kauningin sadurung nyané kawéntenang warna ring ukir-ukiran punika, punika ngaciriang ukir-ukiran punika sadurungné polih kawarnain. Ring tangga ipun kaukir antuk [[naga]] taler ring tembok ipun kaukir [[épos|épos-épos]] [[Hindu]] miwah kauripan ring Bali.
Carik 75:
Pura Béji kewagi antuk tigang wewidangan: jaba pisan utawi nistaning mandala, jaba tengah utawi madya mandala, miwah jero utawi utamaning mandala.{{sfn|Stuart-Fox|1999|p=47}}{{sfn|Auger|2001|p=98}}
 
Ring jaba pisan megenah [[balé kulkul]] wénten [[slit drum]] sané keanggén ngewarta galah jagi maturan. Balé kulkul ring Pura Béji kirang nganggé ukiran taru-taruan taler polos ritatkalari tatkala kesandingan antuk arsitektur liyané ring Pura Béji, punika ngaciriang bale kulkul punika kawangun selantur galah wagian pura punika miwah manawi nénten kewangung olih undagi sané nganggé pakem Bali Kaler.<ref name="hotel"/>
 
Jagi ngerajing ka jaba tengah kawéntenang [[candi bentar]], kaukir antuk taru miwah sekar ring pakem Bali Kaja. Ring jaba tengah wénten balé-balé.<ref name="hotel"/>
 
Jagi ngerajing ka jeroan kawéntenang [[paduraksa]] ageng, ukir-ukiran ipun pateh ngangge pakem sekadi pakem ukiran candi bentar, akéh sirah [[bhoma]] kaukir ring duur paduraksan punika, sané kalambang ngejaga pura saking atma sané nénten becik. Sané sios majeng pura liyané, Pura Béji meduwé aling-aling sané kawéntenang ukiran kalih jatma Belanda sané ngemainan [[rebab]] ngapit naga. Pelinggih utama genah ngaturang bhakti majeng [[Sang Hyang Widhi]], miwah pelinggih liyané majeng Déwa Braban, Déwa Ayu Manik Galih, miwah [[Déwi Sri]].{{sfn|I GedeGedé Yogi Adi Prawira|2013|p=7}}
 
==Pustaka==
Carik 91:
{{refbegin}}
*{{cite book |editor-last=Auger |editor-first=Timothy |date=2001 |series=Eyewitness Travel Guides |title=Bali & Lombok |location=London |publisher=Dorling Kindersley |isbn=0751368709 |ref=harv}}
*{{cite journal|url= http://download.portalgaruda.org/article.php?article=106560&val=1354&title=PURA%20BEJI%20SEBAGAI%20CAGAR%20BUDAYA%20DALAM%20PERSPEKTIF%20PENDIDIKAN%20DI%20DESA%20SANGSIT,%20SAWAN,%20BULELENG,%20BALI |title= Pura Beji sebagai Cagar Budaya Dalam Perspektif Pendidikan di DesaDésa Sangsit, Sawan, Buleleng, Bali |author= I GedeGedé Yogi Adi Prawira |year= 2013 |journal= Mahasiswa Jurusan Pendidikan Sejarah |publisher= Universitas Pendidikan Ganesha |location= Singaraja}}
*{{cite book |editor-last=Fox |editor-first=James J. |date=1999 |series=IndonesianIndonésian Heritage |title=Religion and Ritual: Balinese Hindu Temples |last=Stuart-Fox |first=David |location=Singapore |publisher=Archipelago Press |isbn=9813018585 |ref=harv}}
{{refend}}