Kruna tiron
Kruna tiron inggih punika kruna sané sampun polih wewehan sekadi pangater, pangiring, miwah seselan. Kruna tiron yéning kaselehin mawit saking kruna “tiru” polih pangiring –an. Dadosnyane kruna tiron punika tiruan saking kruna lingga. Wewehan sané ngwangun kruna tiron punika luire:[1]
Pangater
uahPangater (prefiks/awalan), Sekadi sampun kawikanin pangater punika magenah ring arep kruna lingga. Pangater punika luire:
- Pangater [m-a], [ka-], [sa-], umpami: makenta, majalan, magigi, kaicen, kauber, sajagat, sakantun, sawai, sarahina
- Pangater [pa-] miwah [pi-], umpami: pamargi, pajalan, panuntun, piolas, pitulung
- Pangater [a-], umpami: aukud, akranjang, apeteng
- Pangater [pra-], [pari-], [pati-], umpami: prajani, prakangge, parisolah, pariwangde, patigrepe, patijemak
- Pangater [maka-], [saka-], [kuma-], umpami: makadadua, makaciri, sakabesik, sakaukud, kumakukur, kumanyama
Seselan
uahSeselan punika magenah ring tengahing kruna lingga. Yening kruna lingganyane marupa antuk suara (vokal), seselan kruna magenah sadurung suara ring ajeng kruna lingga punika. Yening kruna lingganyane mapurwa antuk aksara wyanjana (konsonan), punika magenah ring pungkur wyanjana kapertama ring kruna lingga punika, sekadi ring sor puniki.
- Seselan [-in-], umpami: Surat dados sinurat, Ucap dados inucap
- Seselan [-um-], umpami: Turun dados tumurun, Seken dados sumeken, Ajar dados umajar
- Seselan [-el-], umpami: Tapak dados telapak, Tusuk dados telusuk
- Seselan [-er-], umpami: Gigi dados gerigi
Pangiring
uahPangiring, punika magenah ring pungkuring kruna luwire;
- Pangiring [-ang], umpami: penekang, tulisang, jalanang, aritang
- Pangiring [-in], umpami: jagurin, jemakin, ubadin
- Pangiring [-an], umpami: tegehan, endepan, jegegan
- Pangiring [-a], umpami: amaha, jemaka, anggona
- Pangiring [-n], umpami: bukun tiange, mémén tiange
- Pangiring [-e], umpami: dokare, gununge, tiuke
- Pangiring [-ne], umpami: umahne, jaranne, mobilne
Gabungan Wewehan
uahGabungan Wewehan, Luire: [ma-an], [ka-an], [bra-an], umpami: masambatan, majaranan, makapalan, kasengsaran, kasugihan, kadituan, bragedégan
Pustaka
uah- ↑ Bliyanbelog (2009-11-29). "Soroh-Soroh Kruna". Soroh-Soroh Kruna | bliyanbelog. Kaaksés 17 Nopémber 2021.