Kruna tiron

Kruna tiron inggih punika kruna sané sampun polih wewehan sekadi pangater, pangiring, miwah seselan. Kruna tiron yéning kaselehin mawit saking kruna “tiru” polih pangiring –an. Dadosnyane kruna tiron punika tiruan saking kruna lingga. Wewehan sané ngwangun kruna tiron punika luire:[1]

PangaterUah

Pangater (prefiks/awalan), Sekadi sampun kawikanin pangater punika magenah ring arep kruna lingga. Pangater punika luire:

  1. Pangater [m-a], [ka-], [sa-], umpami: makenta, majalan, magigi, kaicen, kauber, sajagat, sakantun, sawai, sarahina
  2. Pangater [pa-] miwah [pi-], umpami: pamargi, pajalan, panuntun, piolas, pitulung
  3. Pangater [a-], umpami: aukud, akranjang, apeteng
  4. Pangater [pra-], [pari-], [pati-], umpami: prajani, prakangge, parisolah, pariwangde, patigrepe, patijemak
  5. Pangater [maka-], [saka-], [kuma-], umpami: makadadua, makaciri, sakabesik, sakaukud, kumakukur, kumanyama

SeselanUah

Seselan punika magenah ring tengahing kruna lingga. Yening kruna lingganyane marupa antuk suara (vokal), seselan kruna magenah sadurung suara ring ajeng kruna lingga punika. Yening kruna lingganyane mapurwa antuk aksara wyanjana (konsonan), punika magenah ring pungkur wyanjana kapertama ring kruna lingga punika, sekadi ring sor puniki.

  1. Seselan [-in-], umpami: Surat dados sinurat, Ucap dados inucap
  2. Seselan [-um-], umpami: Turun dados tumurun, Seken dados sumeken, Ajar dados umajar
  3. Seselan [-el-], umpami: Tapak dados telapak, Tusuk dados telusuk
  4. Seselan [-er-], umpami: Gigi dados gerigi

PangiringUah

Pangiring, punika magenah ring pungkuring kruna luwire;

  1. Pangiring [-ang], umpami: penekang, tulisang, jalanang, aritang
  2. Pangiring [-in], umpami: jagurin, jemakin, ubadin
  3. Pangiring [-an], umpami: tegehan, endepan, jegegan
  4. Pangiring [-a], umpami: amaha, jemaka, anggona
  5. Pangiring [-n], umpami: bukun tiange, mémén tiange
  6. Pangiring [-e], umpami: dokare, gununge, tiuke
  7. Pangiring [-ne], umpami: umahne, jaranne, mobilne

Gabungan WewehanUah

Gabungan Wewehan, Luire: [ma-an], [ka-an], [bra-an], umpami: masambatan, majaranan, makapalan, kasengsaran, kasugihan, kadituan, bragedégan

PustakaUah

  1. Bliyanbelog (2009-11-29). "Soroh-Soroh Kruna". Soroh-Soroh Kruna | bliyanbelog. Kaaksés 17 Nopémber 2021.