Isén utawi Laos (Alpinia galanga),[1] punika satmaka tetanduran saking keluwarga jaé, rimpang keanggén herba ring Reratengan Asia Kelod-Kangin.Isén taler kabaos greater galangal utawi lesser galangal, sané ngranjing kulawarga Zingiberaceae. Tetanduran puniki kabaos mawit saking Asia tenggara utawi China Kelod.[2]

Isén
Alpinia galanga Uah nilai ring Wikidata
Data (id) Pangalihan Basa
Sumber darigalangal (en) Pangalihan Basa Uah nilai ring Wikidata
Taksonomi
superdomainBiota
superkerajaanEukaryota
krajanPlantae
subkrajanViridiplantae
infrakrajanStreptophyta
superdivisiEmbryophyta
divisiTracheophyta
subdivisiSpermatophytes
KladAngiospermae
Kladmonocots
Kladcommelinids
ordoZingiberales
kaluwargaZingiberaceae
GénusAlpinia
Spésiés Uah nilai ring WikidataAlpinia galanga Uah nilai ring Wikidata
Willd. Uah nilai ring Wikidata, 1797 Uah nilai ring Wikidata
Tata aran
Basionim (id) Pangalihan BasaMaranta galanga (en) Pangalihan Basa Uah nilai ring Wikidata

Isén silih tunggil tetanduran sané lantang tuuhnyané, tegehnyané kirang langkung 1 ngantos 2 metér, wentén ngantos 3,5 metér. Ketahnyané isén tumbuh pantaraning 1 utawi 2 metér ngantos wentén sané 3,5 meter. Isén madué ceciren tumbuh di genah sané rapet, katiknyané tegeh, masusun-susun antuk don-don sané masikian ngwangun katik semu mawarna gadang masawang putih.[3]

Cecirén Morfologis uah

Ketahnyané, katik isen punika padet, bunter lonjong, miwah gedé. Isén madué katik nguda pinaka plosor saking batang sané sampun tua. Punyan isén ketah mawarna putih taler prasida tumbuh becik ngantos tigang meter. Isen madué don tunggal mawarna gadang tangkainyané bawak miwah masusun selang seling. Bungan isén wantah bungan majemuk sané marupa lonceng taler mabo miik. Warnan bungannyane putih masawang gadang ngantos putih masawang kuning.[4]

Isen madué buah. Buah isen marupa buni sané bunter miwah keras. Yening buahnyane kantun nguda punika mawarna gadang masawang kuning sakewanten yéning sampun tua pacang mawarna selem masawang coklat. Diameter buah isen kirang langkung 1 cm.[5]

Kawigunan uah

Wenten minyak atsiri ring tengah isen yéning isen kaiis utawi kaencak utawi incuk. Minyak Atsiri ring tengahing isen kirang ring 1 persen sané madaging Kamfer, Sineol, miwah Asam metal sinarmat.[6] Daging isen minakadi metil-sinamat 48 %, sineol 20 % - 30 %,  eugenol, kamfer 1 %, seskuiterpen. Lianan ring punika dagingnyane taler wénten resin sané kabaos galangol, kristal mawarna kuning sané kabaos kaemferida taler galangin, kadinen, heksabidrokadalen hidrat, kuersetin, amilum, taler senyawa flavonoid.[7]

Makeh pisan kawigunan isen lianan ring dados bumbu minakadi:[8]

  1. Nincapang meled masemara
  2. Nincapang nafsu ngajeng
  3. Ubad rematik
  4. Ubad campak
  5. Ubad Bulenan

Pustaka uah

  1. Duke, James A.; Bogenschutz-Godwin, Mary Jo; duCellier, Judi; Peggy-Ann K. Duke (2002). Handbook of Medicinal Herbs (édisi ka-2nd). Boca Raton, Florida: CRC Press. p. 350. ISBN 978-0-8493-1284-7. Kaaksés 1 March 2011.
  2. Bermawie, Nurliani; Purwiyanti, Susi; Melati, Melati; Méilawati, Nurlaila Wahyuni (2016-09-27). "KARAKTER MORFOLOGI, HASIL, DAN MUTU ENAM GENOTIP LENGKUAS PADA TIGA AGROEKOLOGI". Buletin Penelitian Tanaman Rempah dan Obat (ring Inggris). 23 (2): 125–135. doi:10.21082/bullittro.v23n2.2012.%p. ISSN 2527-4414. Kaarsipin saking versi asli tanggal 2021-07-17. Kaaksés 2021-07-17.
  3. "Sistem Informasi B3 & POPs". sib3pop.menlhk.go.id. Kaaksés 2021-07-17.
  4. agrotek (2020-01-27). "Klasifikasi dan Morfologi Tanaman Lengkuas". Ilmu Pertanian (ring Indonesia). Kaaksés 2021-07-17.
  5. "√ Tanaman Lengkuas; Klasifikasi, Ciri Morfologi, Manfaat, dan Cara Budidaya | DosenPertanian.Com" (ring Indonesia). 2019-02-21. Kaaksés 2021-07-17.[permanent dead link]
  6. Tawangmangu, B2P2TOOT. "B2P2TOOT Tawangmangu - Badan Litbang Kesehatan - Kementerian Kesehatan RI". www.b2p2toot.litbang.kemkes.go.id (ring Inggris). Kaarsipin saking versi asli tanggal 2021-07-17. Kaaksés 2021-07-17.
  7. "MANFAAT DAN KHASIAT LENGKUAS UNTUK KESEHATAN". pemkomedan.go.id. Kaarsipin saking versi asli tanggal 2021-07-17. Kaaksés 2021-07-17.
  8. Media, Kompas Cyber (2020-04-25). "Jangan Disepelekan, Ini 10 Manfaat Luar Biasa Lengkuas Halaman all". KOMPAS.com (ring Indonesia). Kaaksés 2021-07-17.